Leerachterstand begint al in de kleuterschool

De zomervakantie: een welverdiende ontspanning voor leerlingen na een druk schooljaar. Maar we moeten uitkijken naar leerlingen die het gevoel kregen moeilijk mee te kunnen. Het kan een teken zijn van oude, rijpende of nieuwe wonden van leerachterstand om aan de oppervlakte komen.

Aan het einde van het vorige schooljaar werd het leersteundecreet - als alternatief voor het M-decreet- in het leven geroepen. Het begrip inclusie bleef bij het M-decreet te veel een theorie-kwestie, in de praktijk ontbraken de middelen en mensen om een inclusie te doen slagen. Als gevolg stroomden opnieuw meer leerlingen naar het buitengewoon onderwijs. Met het leersteundecreet zet de Vlaamse overheid in op een veilige leerhaven voor elk kind - al dan niet met gepaste begeleiding in het gewone onderwijs, ofwel in het buitengewoon onderwijs. Pelicano ziet de 680 extra voltijdse krachten die hiervoor worden ingezet dan ook als een enorme surplus.

Toch sluipt er ook in het nieuwe leersteundecreet een groot gevaar: we dreigen hopeloos te laat te komen wanneer we leerachterstand pas vanaf een leerplichtige leeftijd bekijken. Wie vandaag aan leerachterstand denkt, maakt enkel de associatie met het lager of middelbaar onderwijs. Ook het leersteundecreet is vanuit deze invalshoek opgebouwd.

Voor kinderen bij wie pas in het lager onderwijs op leerachterstand wordt ingezet, loert het buitengewoon onderwijs echter al om de hoek. Jammer genoeg blijkt het daarbij ook nog eens disproportioneel om kinderen uit kwetsbare gezinnen te gaan. Volgens onderzoeken van onder meer Unicef en KU Leuven lopen kinderen in armoede namelijk vijf tot zes keer meer kans om naar het buitengewoon onderwijs doorverwezen te worden. Maar liefst 85 percent van de kansarme leerlingen komt zo in beroeps-, technisch of buitengewoon onderwijs terecht.

De tweespalt tussen kwetsbare kinderen die richting het buitengewoon onderwijs worden gestuurd tegenover kinderen voor wie de loper naar het regulier onderwijs wordt uitgerold, begint niet bij de eerste spellingsdictees of leesuurtjes. De eerste barsten voor een leerachterstand-kloof vertonen zich namelijk al veel vroeger, zijnde in de kleuterschool. Beter vroeg dan laat is dus het absolute motto om een duurzame leercarrière voor kinderen op te bouwen. Leerachterstand begint niet bij de eerste geschreven of gelezen letter, maar veel vroeger. Laten we daar - namelijk in de kleuterschool - alle handen in elkaar slaan om leerachterstand niet uit het oog verliezen.

Als het probleem niet aangepakt wordt in de kleuterschool, dreigt de kloof in de lagere school enkel groter te worden. En dan is de weg naar een diploma nog lang.

Bij Pelicano zetten wij ons al meer dan twaalf jaar in voor de duurzame begeleiding van kinderen uit kwetsbare gezinnen. Dat betekent: geen "korte prikjes", maar permanente begeleiding en financiële ondersteuning tot op het moment dat ze hun einddiploma behalen, vanuit het idee dat kinderarmoede enkel duurzaam en samen aangepakt kan worden.

Via samenwerking en overleg met de overheid stellen we graag alles in het werk om te verhinderen dat hun schooltraject al uitgestippeld is nog voor het goed en wel begonnen is.

In de pers

Knack