Europese Dag van de Logopedie

“Wij merken bij Stichting Pelicano op dat ouders niet alleen minder uitgeven aan extra-schoolse activiteiten en kledij, maar ook aan paramedische zorg, zoals logopedie. De nieuwe sectorovereenkomst voor logopedisten, die op het eerste gezicht misschien niet veel betekenis heeft, zorgt voor een enorm domino-effect op lange termijn.”

Kinderarmoedeorganisatie Stichting Pelicano: “20.000 kinderen in armoede lopen kansen op de arbeidsmarkt mis door de sectorovereenkomst voor logopedisten”

In juni 2022 zette federaal minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) het licht dan toch op groen voor de nieuwe sectorovereenkomst voor logopedisten voor 2022 en 2023. In de overeenkomst is een tariefverhoging van een vijftal euro, waarvoor de logopedisten pleitten, echter niet opgenomen. Een groot deel van de logopedisten ging daarom niet akkoord met deze overeenkomst. Volgens de VVL (Vlaamse Vereniging van Logopedisten) was 31 procent van de logopedisten van plan om zich te laten deconventioneren. Uiteindelijk heeft bijna 70 procent van de Vlaamse logopedisten zich laten deconventioneren. Dat is voor hen de enige manier om hun tarieven te bepalen en de praktijken financieel leefbaar te houden. In Wallonië en Brussel zien we dezelfde beweging: daar had in juli afgelopen jaar al 50 procent zich laten deconventioneren.

Wat betekent dat nu in cijfers? Met de honoraria van voor de sectorovereenkomst bedroeg het remgeld 5,50 euro voor een halfuur therapie. Om te kunnen overleven, hebben sommige gedeconventioneerde logopedisten hun tarieven verhoogd, waardoor het remgeld zou kunnen verdubbelen naar 10,50 euro. Dat is onbetaalbaar voor veel mensen – maar kinderen in armoede zijn hiervan de zwaarste dupe. Doordat de ministerraad hier op eigen houtje die beslissing genomen heeft, zien 20.000 kinderen de kans op een mooie, succesvolle toekomst aanzienlijk verkleinen.

Er zijn jaarlijks namelijk zo’n 5,5 miljoen therapiesessies in België, voor 4.300 mensen die problemen ondervinden op het gebied van spraak. 84 procent daarvan zijn kinderen onder de 14 jaar. Daarbij komt nog dat stoornissen als dyslexie of stotteren niet op een maandje opgelost zijn. We spreken van jarenlange behandelingen. Dat komt snel neer op acht sessies per maand. Dus in plaats van 40 euro per maand, zouden deze ouders tot wel 85 euro per maand moeten ophoesten. Per jaar zou dat 1.020 euro betekenen – bijna dan een maandloon voor veel mensen.

Ouders die het niet breed hebben, vallen voor medische zorg vaak terug op het goed uitgebouwde sociale vangnet in België. Nu dat voor logopedie deels wegvalt, schrappen die gezinnen zwaar in hun uitgaves. Bovendien vallen veel interventiegebieden van logopedisten niet onder de nomenclatuur. Bijgevolg krijgt een kind met autisme, het syndroom van Down, een eetstoornis of een mentale handicap helemaal geen terugbetaling van het ziekenfonds. Daardoor wordt de ongelijkheid nog groter.

Wij merken bij Stichting Pelicano op dat ze niet alleen minder uitgeven aan extra-schoolse activiteiten en kledij, maar ook aan paramedische zorg, zoals logopedie. Eén beslissing die op het eerste gezicht misschien niet veel betekenis heeft, zorgt voor een enorm domino-effect op lange termijn.

Kinderen die hun therapie vroegtijdig onderbreken, ondervinden zowel op korte als lange termijn psychische en sociale problemen. Verbale communicatievaardigheden in het onderwijs, zoals presentaties geven, zijn bijvoorbeeld veel uitdagender voor leerlingen met een onopgelost spraakprobleem. Op lange termijn zullen de kinderen die zonder logopedie opgroeien nog steeds last hebben van hun spraakaandoening. Ze worden bijvoorbeeld gediscrimineerd op de arbeidsmarkt of lopen promoties mis. (1)

Wanneer kinderen als kleuter echter goed behandeld kunnen worden, zijn ze vijftien jaar later stottervrij en kunnen zelfs vlotte sprekers worden. Vooral de groep van kinderen die tussen één en zes jaar behandeld worden, stottert significant minder dan wanneer ze de behandeling pas later krijgen. (2) Kunnen ze pas als volwassenen iets aan hun spraakprobleem doen, dan verdwijnt het nooit voor de volle 100 procent.

Ruim een half miljoen kinderen in België groeit op in armoede, waarvan 43.000 kinderen in extreme armoede. Stichting Pelicano heeft in totaal al 3.045 Pelicanokinderen begeleid. Dat betekent dat die kinderen wel geholpen kunnen worden, maar dat de kinderen die onder de radar blijven nog steeds aan hun lot overgelaten worden. Daarom roepen wij bij Stichting Pelicano op deze Europese Dag van de Logopedie de ministerraad deze keer wél tot een overeenkomst te komen die alle betrokkenen mee dragen. Want het kan kinderen in armoede, en op langere termijn de hele maatschappij, enkel ten goede komen.

Christiaan Hoorne, Algemeen Directeur van Stichting Pelicano.